Waar zijn de hoogbegaafde meiden?
Waarom lijken hoogbegaafde jongens zoveel zichtbaarder dan meisjes? In plusklassen vind je meer jongens dan meiden, en ook bij organisaties die testen en begeleiding bieden, vormen zij de meerderheid. Meiden blijven opvallend vaker onder de radar.
Het zit ‘m vooral in hoe de hoogbegaafdheid zich laat zien, hoe die wordt herkend en hoe ermee wordt omgegaan door de omgeving. Het gedrag en de prestaties van hoogbegaafde jongens komen vaker overeen met het stereotype beeld van hoogbegaafdheid (zoals opvallende prestaties in exacte vakken) en als ze vastlopen, krijg je dat vaak duidelijk van ze te horen. De hoogbegaafde meiden hebben meer de neiging om zich aan te passen, waardoor hun bijzondere potentie én hun eventuele problemen minder opvallen. Waarom is dat?
Sociale gevoeligheid
Veel hoogbegaafde meiden zijn sociaal gevoeliger dan de jongens. Veel hoogbegaafde kinderen lopen voor in hun sociale ontwikkeling. Dit is een onderdeel van hoogbegaafdheid. Maar hier zit meteen het probleem: het zorgt ervoor dat de hoogbegaafde meiden zich meer gaan aanpassen.
Veel van deze meiden merken door hun sociale gevoeligheid al snel dat hun unieke kijk op de wereld niet wordt erkend op school. Ze voelen zich anders en kunnen gaan geloven dat er iets mis met hen is. Om erbij te horen, nemen ze gas terug en gaan ze zich aanpassen en onderpresteren. Hierdoor wordt hoogbegaafdheid bij de meiden namelijk minder vaak herkend dan bij de jongens.
Het aanpassingsvermogen van hoogbegaafde kinderen
Hoogbegaafden zijn sowieso goed in aanpassen. Dat begint vaak al op jonge leeftijd.
Julia, een meisje van vier. Thuis maakt ze prachtige, gedetailleerde tekeningen. Maar zodra ze op school ziet dat haar klasgenoten simpele stokpoppetjes tekenen, past ze zich razendsnel aan. “Blijkbaar moet ik stokpoppetjes tekenen,” denkt ze, en dat doet ze. Haar ouders zijn verbaasd als ze thuiskomt met tekeningen die veel simpeler zijn dan ze gewend zijn.
Dit aanpassingsvermogen is een overlevingsmechanisme. Sociale aansluiting is voor iedereen belangrijk, maar vooral sociaal begaafde kinderen – en dat zijn vaak de meisjes – zien wat de verwachtingen van hun omgeving zijn en gaan hun best doen om daaraan te voldoen. Ze volgen braaf de instructies van de docent en worden vaak gezien als de ideale leerling. “Daar wil ik er nog wel tien van!” zegt de docent. Maar wordt het kind echt gezien? Krijgt het de uitdaging en erkenning die het nodig heeft?
Verschillende benaderingen van presteren
Het schoolsysteem legt vooral de nadruk op meetbare resultaten en minder op dingen als sociale intelligentie. Over het algemeen zijn meiden meer gericht op het proces en het maken van verbindingen, jongens meer op het resultaat. En het resultaat is wat op scholen uiteindelijk als het belangrijkste wordt gezien.
Dit kan ervoor zorgen dat meiden minder worden opgemerkt als hoogbegaafd, simpelweg omdat hun manier van leren en presteren niet altijd past binnen het traditionele schoolsysteem.
Het schoolsysteem door een mannelijke bril
Het onderwijs is van oudsher ingericht vanuit een mannelijk perspectief.
In het verleden zijn de normen en standaarden vooral door mannen vastgesteld, wat nog steeds invloed heeft op hoe les wordt gegeven en hoe leerlingen worden beoordeeld. Dit is ten nadele van de meiden, die op een wat andere manier in elkaar zitten dan de jongens.
Misschien een rare vergelijking… maar denk eens aan hoe we tot voor kort allemaal leerden wat de symptomen van een hartaanval zijn. Totdat bleek dat die klachten vooral voor mannen gelden en dat de symptomen bij vrouwen daadwerkelijk anders zijn.
Maar het belangrijkste wat hier speelt, is dat anno 2025 de meeste mensen gewoonweg andere verwachtingen van meiden hebben dan van jongens. Meestal gebeurt dat onbewust, maar het gebeurt wel. Het zit zo ingebakken in onze maatschappij, dat we zelf vaak niet doorhebben dat we het doen. Dit heeft nadelige invloed op de academische interesses, prestaties, zelfvertrouwen en motivatie van de meiden. Het is voor docenten (en ouders!) belangrijk om zich hiervan bewust te zijn, zodat iedereen voldoende ruimte voelt om z’n unieke talenten in te zetten.
Hoewel het IQ gelijk verdeeld is tussen mannen en vrouwen, maken hoogbegaafde meiden en vrouwen vaak andere keuzes in hun opleiding en carrière dan hun mannelijke tegenhangers. Mannen kiezen vaker voor technische en analytische onderwerpen. Vrouwen neigen vaker naar interdisciplinaire en sociale gebieden. Dit hoeft niet per se iets te maken te hebben met hun natuur, maar wél met de invloed (van jongs af aan) van de omgeving. Op deze manier missen we de meiden die wél veel talent en interesse zouden hebben in bijvoorbeeld de STEM (science, technology, engineering en mathematics) onderwerpen en zij missen de voldoening om bezig te zijn met onderwerpen die echt bij de passen.
Wat kunnen we doen?
Het is cruciaal om meer aandacht te besteden aan het herkennen en ondersteunen van hoogbegaafde meiden. Ze hebben mensen nodig die ze helpen om hun talenten te ontdekken
Dit begint bij bewustwording. Leraren, ouders en begeleiders moeten leren om ook de minder zichtbare vormen van hoogbegaafdheid te herkennen. Daarnaast is het belangrijk om ruimte te creëren voor verschillende vormen van intelligentie en talent in het onderwijs. Hoe?
* Veiligheid: als er geen oordelen zijn over ‘anders’, maar juist waardering. Hoogbegaafd gedrag komt makkelijker tevoorschijn als je je veilig voelt om jouw andere manier van denken met anderen te delen.
* Aanmoediging: als je unieke talenten gewaardeerd worden en je aanmoediging krijgt om deze verder te ontwikkelen. Zorg ook voor goede vrouwelijke rolmodellen.
* Zorg voor andere manieren van instructie geven, zoals: richt je meer op het proces dan het eindresultaat en werk samen in plaats van dat je jezelf vooral als autoriteit opstelt.
* Vertrouwen: als je omgeving vertrouwt op jouw unieke ontwikkeling en je aan het werk kan met de dingen die jij interessant vindt, gaat je eigen motivatie aan om je talenten te gebruiken. Zo ervaren ook de meiden die hun hoogbegaafdheid zijn gaan ‘negeren’, weer hoe leuk het is om je brein echt aan te zetten & je talenten te ontwikkelen.
Iedereen verdient de kans om z’n volledige potentieel te benutten. Dus ga ermee aan de slag.
Bronnen:
https://itsagenderthing.eu/genderintelligentie-verschil-denkproces-man-vrouw-werkvloer/
https://dehoogbegaafdevrouw.com/de-hoogbegaafde-vrouw/
https://www.ieku.nl/10-tips-voor-onderwijzers-van-hoogbegaafde-meisjes/
Zeker zo dat meisjes zich gemakkelijker aanpassen vanuit hun vrouwelijke eigenschappen, dit geldt voor onze dochter. Zelf ben ik een vrouw met meer mannelijke eigenschappen en was de ‘rebel’….
Punt is: internaliseert het kind of externaliseert hij/zij. In beide gevallen toont het kind afwijkende GEDRAG, dit staat los van RESULTAAT van toetsingen op IQ. Uiteindelijk is school systeem wel ingericht op resultaten vanuit IQ en niet op gedrag vanuit EQ en hier zit het ‘probleem’, ze voelen zich dan ook genoodzaakt daarop te sturen. En ondertussen lopen er in NL veel jongeren rond die vanalles weten, maar niet hoe ermee om te gaan, jeugdzorg loopt over.
Terwijl de sleutel van ieder succes, van iedere TOPsporter zit in MINDSET en mentaliteit en dan zou je in de BASIS(school) ook mogen sturen op emoties, het echt ZIEN van kinderen, incl. vroegsignalering en daarvoor ook gewaardeerd worden als ze dat lukt.
Dank je wel voor dit interessante artikel ❤️